انواع مبلمان شهری بتنی

تاریخ ارسال : 1402/09/16

با گسترش شهرها و افزایش جمعیت، توجه به طراحی و ایجاد محیط‌های شهری زیبا و کاربرپسند از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. یکی از عوامل مؤثر در ایجاد فضاهای شهری جذاب و عملی، استفاده از مبلمان شهری بتنی است. این مفهوم نه تنها به‌عنوان یک نمایانگر هنری در زیرساخت‌های شهری بلکه به‌عنوان یک ابزار موثر در بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ارتقاء تجربه شهری شناخته می‌شود. مبلمان شهری بتنی به طراحی و ساخت انواع اجسام مبلمان مانند نیمکت‌ها، پایه‌ها، سطل‌های زباله، و انواع سازه‌های دیگر اطلاق می‌شود که از بتن به‌عنوان ماده اصلی ساخته شده‌اند. این نوع مبلمان، علاوه بر ظاهر زیبا و مدرن، با ویژگی‌های مقاومت در برابر عوامل جوی و فنی، محیط‌های شهری را تحول می‌بخشد.

با گسترش شهرها و افزایش جمعیت، توجه به طراحی و ایجاد محیط‌های شهری زیبا و کاربرپسند از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. یکی از عوامل مؤثر در ایجاد فضاهای شهری جذاب و عملی، استفاده از مبلمان شهری بتنی است. این مفهوم نه تنها به‌عنوان یک نمایانگر هنری در زیرساخت‌های شهری بلکه به‌عنوان یک ابزار موثر در بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ارتقاء تجربه شهری شناخته می‌شود. مبلمان شهری بتنی به طراحی و ساخت انواع اجسام مبلمان مانند نیمکت‌ها، پایه‌ها، سطل‌ زباله بتنی، و انواع سازه‌های دیگر اطلاق می‌شود که از بتن به‌عنوان ماده اصلی ساخته شده‌اند. این نوع مبلمان، علاوه بر ظاهر زیبا و مدرن، با ویژگی‌های مقاومت در برابر عوامل جوی و فنی، محیط‌های شهری را تحول می‌بخشد. در این مقاله از کیان پارک، به بررسی عمق مبلمان شهری بتنی و نقش آن در شکل‌دهی به فضاهای شهری خواهیم پرداخت. با معرفی ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای این نوع مبلمان، سعی خواهیم کرد تا خواننده را با اهمیت این عنصر طراحی شهری آشنا سازیم و به نحوه‌ی مؤثر در توسعه فضاهای عمومی و ارتقاء کیفیت زندگی شهری مطلع گردانیم.

ویژگی های مبلمان شهری بتنی

عنوان ماده اصلی ساخته شده است. این نوع مبلمان معمولاً در فضاهای عمومی شهری مانند پارک‌ها، میدان‌ها، خیابان‌ها و محلات عمومی قرار می‌گیرد. مبلمان شهری بتنی به دلیل ویژگی‌های خاص خود مورد توجه قرار گرفته است. برخی از ویژگی‌های این نوع مبلمان عبارتند از:

1. مقاومت: بتن به عنوان ماده اصلی در ساخت مبلمان شهری استفاده می‌شود، که مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه، خوردگی و تغییرات آب و هوایی دارد. این ویژگی موجب می‌شود مبلمان شهری بتنی تحمل بارهای سنگین و استفاده‌ی مکرر را بیشتر کند.
2. پایداری: به دلیل وزن سنگین بتن و ساختار محکم آن، مبلمان شهری بتنی پایداری بالایی در برابر جریان آب، باد و نیروهای خارجی دارد. این ویژگی باعث می‌شود مبلمان بتنی در فضاهای با ترافیک بالا و شرایط سخت محیطی بتواند به خوبی عمل کند.
3. دوام طولانی: مبلمان شهری بتنی به دلیل مقاومت بالا و عمر طولانی بتن، نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارد. این ویژگی موجب کاهش هزینه‌ها و زمان صرف شده برای نگهداری و تعمیرات است.
4. طراحی انعطاف‌پذیر: بتن به راحتی قابلیت تنظیم شکل و اندازه را دارد، بنابراین مبلمان شهری بتنی می‌تواند با طرح‌ها و سبک‌های مختلفی هماهنگ شود. این ویژگی امکان ایجاد طرح‌های منحصربفرد و هماهنگ با زیبایی و معماری فضای شهری را فراهم می‌کند.
5. سازگاری با محیط زیست: بتن به عنوان ماده ساختمانی قابل بازیافت است و می‌توان از مصالح بازیافتی در ساخت مبلمان شهری بتنی استفاده کرد. این ویژگی موجب کاهش تولید زباله و حفظ منابع طبیعی می‌شود.
6. سهولت نگهداری: مبلمان شهری بتنی به دلیل سطح صاف و قابل شستشوی آن، سهولت در نگهداری و تمیزکردن را فراهم می‌کند. با تمیزکردن منظم، مبلمان بتنی به شکل اولیه و زیبایی خود باز می‌گردد.
7. ثبات: مبلمان شهری بتنی به دلیل ساختار سنگین و پایه‌های محکم، ثبات بالایی دارد و در مقابل باد و حرکت غیرمجاز مقاوم است. این ویژگی امکان استفاده آسان و ایمن از مبلمان را فراهم می‌کند.
8. گزینه‌های چندمنظوره: مبلمان شهری بتنی می‌تواند شامل انواع مبلمان مانند نیمکت‌ها، میزها، برجستگان و غیره باشد. این گستره چندمنظوره از مبلمان بتنی به شهرداران و طراحان شهری امکان می‌دهد تا آن‌ها را بر اساس نیازهای خاص شهری یا فضای عمومی طراحی و انتخاب کنند.
9. قابلیت اجرا: بتن به راحتی قابل ساخت و اجرا است و می‌توان به راحتی قالب‌های مختلفی را برای ساخت مبلمان شهری بتنی طراحی کرد. این ویژگی اجازه می‌دهد تا مبلمان به شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی ساخته شود و به نیازهای فضایی مورد نظر پاسخ دهد.

به طور کلی، مبلمان شهری بتنی با توجه به مقاومت، پایداری، دوام طولانی، طراحی انعطاف‌پذیر، سازگاری با محیط زیست، سهولت نگهداری، ایمنی، ثبات، گزینه‌های چندمنظوره و قابلیت اجرا، یک گزینه محبوب برای فضاهای شهری است.

هنگام خرید مبلمان شهری ساخته شده از بتن چه مواردی را باید در نظر گرفت؟

1. کیفیت ساخت: اطمینان حاصل کنید که مبلمان شهری بتنی از مواد با کیفیت بالا ساخته شده است. بتن باید مقاوم در برابر ضربه‌ها و تغییرات آب و هوایی باشد. همچنین، اتصالات و قطعات مبلمان باید با دقت و به صورت محکم ساخته شده باشند.
2. طراحی و اندازه: مبلمان شهری بتنی باید به طور مناسب با فضای مورد استفاده هماهنگ شود. اندازه‌ها، شکل‌ها و طرح‌ها باید با نیازهای شهری و آرایش فضا سازگار باشند. همچنین، راحتی و ارتفاع مناسب برای استفاده عمومی را در نظر بگیرید.
3. ایمنی: توجه کنید که مبلمان شهری بتنی باید ایمنی کافی را فراهم کند. اتصالات مبلمان باید محکم و پایدار باشند و قطعات حاد و برجسته نداشته باشند تا از وقوع حوادث جراحی جلوگیری شود.
4. راحتی: مبلمان شهری بتنی باید راحتی لازم برای استفاده طولانی مدت را فراهم کند. صندلی‌ها و نیمکت‌ها باید به طور مناسب پشتی و آرامش لازم را داشته باشند. همچنین، سطح صاف و خاموش بتن نیز برای راحتی استفاده مهم است.
5. قابلیت تطبیق: مبلمان شهری بتنی باید قابلیت تطبیق با نیازهای متغیر فضای شهری را داشته باشد. برخی از مدل‌ها قابلیت تغییر شکل و تنظیم مجدد را دارند که به شهرداران امکان می‌دهد مبلمان را براساس نیازهای خاص شهری تغییر دهند.
6. قابلیت نگهداری: مبلمان شهری بتنی باید قابلیت نگهداری و تمیزکردن آسان را داشته باشد. سطح بتن باید قابل شستشو و تمیزکردن باشد و قطعات قابل جدا شدن و تعویض باشند تا در صورت لزوم به راحتی قابل تعمیر و نگهداری باشند.
7. جمع‌آوری آب: برخی مدل‌های مبلمان شهری بتنی قابلیت جمع‌آوری آب را دارند که می‌تواند به بهبودسیستم زیرساخت‌های آب و فاضلاب شهری کمک کند. در نظر داشته باشید که این ویژگی توسط تولیدکننده ارائه می‌شود و باید مطمئن شوید که سیستم‌های جمع‌آوری آب به درستی طراحی و اجرا شده‌اند.
8. استحکام و دوام: مبلمان شهری بتنی باید مقاوم در برابر عوامل جوی، تغییرات دما و استفاده مکرر باشد. اطمینان حاصل کنید که مبلمان انتخابی شما دارای استحکام و دوام کافی است تا بتواند به طولانی مدت در فضای شهری استفاده شود.
9. استانداردها و مقررات: هنگام خرید مبلمان شهری بتنی، مطمئن شوید که محصول مورد نظر به استانداردها و مقررات مربوطه مطابقت دارد. این شامل استانداردهای ایمنی، قابلیت استفاده عمومی و دیگر مقررات مربوط به مبلمان شهری است.
10. قیمت و بودجه: بودجه خرید شما نیز نقش مهمی در انتخاب مبلمان شهری بتنی خواهد داشت. قبل از خرید، بازار را بررسی کنید و قیمت‌ها را مقایسه کنید. همچنین، بهتر است به جزئیات هزینه‌های دیگر مانند حمل و نقل، نصب و نگهداری نیز توجه کنید.

با در نظر گرفتن این موارد، شما می‌توانید مبلمان شهری بتنی با کیفیت و مناسب برای نیازهای شهری خود را انتخاب کنید.

سخن نهایی

با توجه به مزایای فوق، مبلمان شهری بتنی به عنوان یک راهکار مطمئن و کاربردی برای فضاهای شهری مطرح است. با توجه به طراحی زیبا، دوام بالا و انعطاف‌پذیری در تنظیمات، این نوع مبلمان می‌تواند بهبودی قابل توجه در زیبایی و کاربردی بودن فضاهای شهری به ارمغان آورد. امیدواریم که در آینده، طراحان و شهرداران بیشتر از این راهکار استفاده کنند تا فضاهای شهری را به صورتی سازمان‌یافته، زیبا و دوام‌دار ترسیم کنند، جایی که شهروندان بتوانند با آرامش و راحتی از آن لذت ببرند. در نتیجه، با در نظر گرفتن زیبایی، دوام و کاربردی بودن مبلمان شهری بتنی، می‌توان گفت که استفاده از این نوع مبلمان در فضاهای شهری راهی موثر برای ایجاد محیط‌های شهری پایدار، زیبا و متناسب با نیازهای مردم است.

کیان پارک، یکی از پیشروهای صنعت مبلمان شهری بتنی در ایران، با تعهد به کیفیت و طراحی‌های مدرن، توانسته است نام خود را در بازار به عنوان یک منبع مطمئن و مورد اعتماد برای تأمین مبلمان شهری بتنی برجسته کند. این شرکت با سابقه و تجربه در طراحی و تولید انواع مبلمان شهری از جمله نیمکت‌ها، سطل‌های زباله، و انواع سازه‌های شهری، به منظور ارتقاء فضاهای شهری و ایجاد محیطی زیبا و عملی، در خدمت شهرداری‌ها، سازمان‌های دولتی، پارک‌ها و فضاهای عمومی دیگر قرار دارد. محصولات ارائه شده توسط کیان پارک با استفاده از مواد با کیفیت و فناوری روز دنیا ساخته شده و با تأکید بر استانداردهای ملی و بین‌المللی، بهترین راه حل‌ها را برای تجهیز فضاهای شهری فراهم می‌آورد. با توجه به تنوع و گستره محصولات ارائه شده توسط این شرکت، مشتریان می‌توانند با توجه به نیازها و سلیقه‌های خود، مبلمان شهری بتنی مورد نظر خود را انتخاب کرده و به تزیین و بهینه‌سازی فضاهای شهری خود بپردازند. با تلفیق کیفیت، زیبایی، و عملکرد، کیان پارک به عنوان یک همراه قابل اعتماد در تحول فضاهای شهری، بهترین گزینه برای همه کسانی است که به دنبال جلب توجه و ایجاد محیطی دوست‌دار شهری هستند.

وسایل ورزشی در پارک ها

تاریخ ارسال : 1402/08/21

 انواع مبلمان شهری،انواع وسایل شهری،تجهیزات شهری،مبلمان شهری،مبلمان شهری چیست،وسایل شهریمبلمان شهری از تاثیرگذارترین تجهیزات در فضاهای شهری می‌باشند.که معمولا شهروندان و حتی توریست‌ها، مناطق مختلف شهر.را با مبلمان و ویژگی‌های خاص آن‌ها همچون موقعیت، رنگ، فرم و… می‌شناسند. شهر یک موجود کاملا زنده و فعال است.که با نبض زندگی و نیاز‌های روزمره افراد در حال تپش است. این موجود زنده و فعال باید بر حسب شرایط عصر جدید پاسخگویی نیاز افراد باشد.به همین دلیل شهر نیازمند مجهز شدن به بعضی از تجهیزات می‌باشد.که اصلی‌ترین این تجهیزات مبلمان شهری است، و این مبلمان شهری همان نیمکت پارکی، گلدان شهری، سطل زباله پارکی، آبخوری تاب سرسره، الاکلنگ، کفپوش پارکی، وسایل بازی پلی اتیلن پارکی، لوازم ورزشی پارکی (ست بدنسازی)، آلاچیق، وسایل ویلایی، ماکت، المان شهری  و تجهیزات مدارس می‌باشند. .که در صنعت شهرسازی و زیبا سازی فضاها از این وسایل شهری استفاده می‌کنند.

آشنایی با انواع مبلمان شهری

 انواع مبلمان شهری،انواع وسایل شهری،تجهیزات شهری،مبلمان شهری،مبلمان شهری چیست،وسایل شهریمبلمان شهری از تاثیرگذارترین تجهیزات در فضاهای شهری می‌باشند.که معمولا شهروندان و حتی توریست‌ها، مناطق مختلف شهر.را با مبلمان و ویژگی‌های خاص آن‌ها همچون موقعیت، رنگ، فرم و… می‌شناسند. شهر یک موجود کاملا زنده و فعال است.که با نبض زندگی و نیاز‌های روزمره افراد در حال تپش است. این موجود زنده و فعال باید بر حسب شرایط عصر جدید پاسخگویی نیاز افراد باشد.به همین دلیل شهر نیازمند مجهز شدن به بعضی از تجهیزات می‌باشد.که اصلی‌ترین این تجهیزات مبلمان شهری است، و این مبلمان شهری همان نیمکت پارکی، گلدان شهری، سطل زباله پارکی، آبخوری تاب سرسره، الاکلنگ، کفپوش پارکی، وسایل بازی پلی اتیلن پارکی، لوازم ورزشی پارکی (ست بدنسازی)، آلاچیق، وسایل ویلایی، ماکت، المان شهری  و تجهیزات مدارس می‌باشند. .که در صنعت شهرسازی و زیبا سازی فضاها از این وسایل شهری استفاده می‌کنند.

شاید برای بعضی از افراد واژه ی مبلمان شهری ابهام برانگیز باشد.و ممکن است سوالی برای برخی افراد پیش آید.که مبلمان شهری چیست؟.و منظور از بکار بردن این اصطلاح چیست؟ این یک سوال کلی است.که از هویت و فرهنگ شهروندان آن شهر و منطقه سرچشمه می‌گیرد.که مسئولین و برنامه ریزان شهری سعی می‌کنند.با رجوع به آداب، فرهنگ و هویت شهروندان، فضاهای شهری خود را طراحی.و زیباسازی کنند. انسان‌ها همواره به دنبال مکان‌های زیبا و فضاهای مسحور کننده بوده‌اند.که به همین دلیل مسئولان و طراحان در تلاش‌اند.تا تجهیزات شهری را متناسب با محیط اطراف و استانداردهای روز طراحی کنند. در ادامه مقاله با عناوین مبلمان شهری بیشتر آشنا می‌شویم.

انواع مبلمان شهری

دامنه ی انواع مبلمان شهری بسیار وسیع می باشد.و طیف گسترده ای از تجهیزات شهری را شامل می شود. انواع مبلمان شهری شامل وسایل بسیار زیادی می باشد که تجهیزات زیر تعداذی از آن‌هاست.

• نیمکت های شهری.
• آلاچیق ها.
• کفپوش
• تجهیزات ورزشی پارکی
• مجموعه بازی پارکی
• سطل زباله پلاستیکی.
• مجسمه و المان شهری.
• گلدان شهری و فلاور باکس.

در ادامه به بررسی هر کدام از موارد گفته شده می پردازیم.

نیمکت ها
یکی از وسایل پر کاربرد در مبلمان شهری انواع نیمکت ها می باشند.که در سرتا سر شهر نصب شده اند.تا امکان استراحت افراد در پیاده رو ها و یا پارک ها وجود داشته باشد.

نیمکت ها دارای انواع مختلفی هستند.که هر کدام دارای ویژگی ها و اشکال متفاوتی می باشند.که بر حسب نیاز و محیط و مکان، استفاده از آن ها متفاوت خواهد بود. انواع نیمکت ها شامل: نیمکت پارکی، نیمکت بتنی، نیمکت چوبی، نیمکت فلزی و نیمکت های سنگی می باشند که معمولا از آن ها برحسب نیاز در فضاهای مختلف شهری استفاده می شود.

نیمکت ها طبق ارگونومیک بدن طراحی شده اند.تا شهروندان به راحتی بتوانند روی این نیمکت ها استراحت کنند. که در ادامه به توضیح مختصری درباره ی هر کدام از نیمکت ها می پردازیم.

نیمکت پارکی
نیمکت پارک در مکان های عمومی مانند پارک ها نصب می شود.که اشکال و کاربرد های مختلفی دارند.و بر حسب مکان و نوع کاربردشان سایز و جنس این نیمکت ها متفاوت خواهد بود.

نیمکت پارکی تاثیر بسیار زیادی بر زیبا سازی محیط اطراف دارد.و حتی از این نوع نیمکت ها در حیاط ها و مکان های شخصی مورد استفاده قرار می گیرد. نصب این دسته از مبلمان شهری نیازمند داشتن تجربه کافی می باشد. (افراد مجرب تیم نصاب یاب می توانند نصب انواع مبلمان شهری را در سریع ترین زمان بر عهده بگیرند)

طراحی نیمکت پارکی با رشته هایی همچون معماری، مردم شناسی و هنر و شهر سازی در ارتباط است. بخاطر همین موضوع انواع نیمکت پارکی.را بر حسب المان های مختلف بومی و جغرافیایی طراحی می کنند.و به همین دلیل است هر کدام از انواع نیمکت های پارکی دارای فرم و شکل متفاوتی می باشند.

انواع مبلمان شهری

نیمکت بتنی
استفاده از نیمکت های بتنی برای فضا های باز محیط پارک ها و باغ ها است.که علاوه بر مقاومت بالایی که این نیکمت در برابر عوامل جوی، ضربه، سایش، شکستگی.و پوسیدگی دارد، زیبایی به خصوصی نیز دارد.تا علاوه بر اینکه شهروندان در هنگام نشستن.بر روی آن احساس راحتی داشته باشند.باعث زیبایی محیط اطرافشان هم بشوند. از دیگر ویژگی های این نیمکت بتنی می توان به هزینه ی کم نگهداری آن ها اشاره کرد.

نیمکت های بتنی بر اساس کاربرد دارای انواع مختلفی می باشند که موارد زیر شامل برخی از آن ها می باشند:.

نیمکت های  بتنی طرح چوب(که با هدف تناسب با محیط طبیعی و پار ک ها طراحی شده است).

• نیمکت بتنی قوس دار.
• نیمکت ساده بتنی.
• نیمکت بتنی پارکی کلاسیک.
• نیمکت شهری پارکی.
• نیمکت سیمانی.

 

نیمکت چوبی
بیشترین کاربرد نیمکت های چوبی در پارک ها، باغ ها و حتی ملک های شخصی می باشد.این نیمکت ها بر طبق ارگونومیک بدن انسان طراحی شده است.بنابراین هنگام نشستن بر روی این نیمکت ها هیچ فشاری بر روی کمر وارد نمی شود.

 

نیمکت فلزی
نیمکت های فلزی یکی دیگر از انواع نیمکت های پارکی می باشد.که در جنگل ها، پارک ها و حتی در حیاط منازل مورد استفاده قرار می گیرند. استقامت بالا، زیبایی و انعطاف پذیری بالای این نیمکت ها، سبب شده تا نیمکت های فلزی بیشتر از سایر نیمکت ها مورد استفاده قرار بگیرند.

جنس بکار رفته در ساخت این محصول از اهمیت بالایی برخوردار است.و به دلیل این که از این نیمکت در فضاهای باز استفاده می شود،.باید در برابرعوامل جوی مانند باران، برف، سرما و گرما مقاومت بالایی داشته باشد.و همچنین دربرابر رطوبت هوا زنگ نزند.

 

نیمکت سنگی
یکی دیگر از زیر مجموعه های مبلمان شهری، نیمکت سنگی می باشد.که یکی از مهم ترین المان های شهری محسوب می شوند. این نیمکت با استحکامی که دارند.در برابر عوامل جوی و شرایط بد آب و هوایی بسیار مقاوم بوده.و کارایی خود را از دست نمی دهد.علاوه بر این موضوع این نیمکت دارای هزینه ی نگهداری بسیار کمی است.و به همین دلیل از این نیمکت در پارک ها و مکان عمومی استفاده می شود.

 

آلاچیق
آلاچیق یکی از انواع مبلمان شهری است.که برای بسیاری از مکان ها از جمله : پارک ها، باغ ها، پیاده رو ها، میادین.و مکان های شخصی مانند حیاط منازل و یا باغ های شخصی کاربرد دارد. به طور کلی آلاچیق دارای انواع مختلفی می باشد.که بر اساس نوع استفاده و یا مکانی که می خواهند آلاچیق را در آنجا قرار دهند.با هم متفاوت اند.بر این اساس این موضوع برای انتخاب آلاچیق مورد نیاز خود باید دقت فراوانی داشته باشید.آلاچیق ها دارای انواع مختلفی شامل آلاچیق فلزی، آلاچیق سیمانی، آلاچیق چوبی و… می باشند.

 

بعضی از آلاچیق ها را بر روی پشت بام ها قرار می دهند. این نوع آلاچیق ها دارای ویژگی های خاصی می باشند. نوع دیگر از آلاچیق ها به صورت پیش ساخته می باشند.و در کارگاه های مجهز ساخته و تولید می شوند.و بعد از ساخته شدن در مکان مورد نظرتان نصب می شود.

کفپوش ورزشی و پارکی
کفپوش ورزشی داری انواع و مدل های مختلفی است.که برحسب جنس، رنگ بندی، خاصیت ارتجاعی و برگشت پذیری و مکان مورد استفاده با هم متفاوت می باشند.

کفپوش ورزشی در باشگاه ها و یا در منازل برای ورزش کردن مورد استفاده قرار می گیرد. نکته مهم در خرید این کفپوش ها که باید به آن دقت کرد،.جنس و قابلیت انعطاف پذیری این محصول است.تا در هنگام ورزش به بدن شما آسیبی وارد نشود.و نکته ی بعدی که باید به آن دقت کرد استاندارد بودن این کفپوش ها می باشد.

ویژگی بعدی که باید به آن دقت کرد.خاصیت ضد ضربه پذیری، ضد ساییدگی، بهداشتی بودن.و همین طور مقاومت در برابر رطوبت می باشد.

یکی دیگر از ویژگی هایی که در هنگام خرید برای سالن های ورزشی باید به آن توجه کرد. این است که کفپوش مورد نظر باید در برابر الکتریسیته ساکن و نیرو های داینامیکی مقاومت بالایی داشته باشد.و در هنگام وارد شدن ضربه به آن ها دچار شکستگی و ترک خوردگی نشوند.و در هنگام فعالیت های سنگین بدنی مثل والیبال، بستکتبال، هندبال، فوتبال و … که در آن فعالیت بدنی بالاست، از لیز خوردن افراد جلوگیری شود.

به دلیل استفاده مداوم از کفپوش ورزشی و نفوذ باکتری ها و قارچ ها.این کفپوش ها باید آنتی باکتریال باشند تا محیطی سالم و بهداشتی را برای افراد فراهم کنند.

کفپوش پارکی هم دارای انواع مختلفی است.که برحسب جنس، مقاومت در برابر UV و نور خورشید، مقاومت در برابر رطوبت، عایق بودن، ضد فرسایش و قابلیت اجرا بر روی سطوح مختلف با هم متفاوت هستند.

کفپوش های پارکی در مکان های بسیار مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می شوند:.

مسیر های مخصوص پیاده روی.
پل های عابر پیاده.
ایستگاه های اتوبوس و تاکسی.
خطوط ارتعاشی عرضی.
سطوح شیب دار پارکینگ ها.
مسیر های مخصوص دوچرخه سواری.
و …
به غیر از این موارد از کفپوش ها در صنعت، کارگاه ها، انبارها.و حتی در بیمارستان ها هم کاربرد دارند.که برحسب نوع استفاده دارای جنس و شکل متفاوت می باشند.

وسایل ورزشی پارکی
از دیگر انواع مبلمان شهری می توان.به وسایل ورزشی پارکی اشاره کرد. این وسایل در پارک ها برای ورزش و سلامتی افراد نصب می شوند.

این تجهیزات باید استاندارد و مطابق با ارگونومیک بدن انسان طراحی شده باشد.تا در هنگام ورزش و فعالیت آسیبی به بدن وارد نشود. این وسایل ورزشی دارای انواع و اقسام مختلفی می باشند.که کارکرد و نحوه ی استفاده از آن ها با هم متفاوت است.که تعدادی از آن ها شامل موارد زیر می باشد.

میز شطرنج پارکی.
دستگاه اسکی فضایی پارک.
دوچرخه پارکی.
بارفیکس پارکی.
پرس سینه پارکی.
گام زن پارکی.
انواع مبلمان شهری

این دستگاه ها به این دلیل که در فضاهای باز و در پارک ها نصب می شوند.باید در برابر عوامل جوی مانند سرما، گرما، باران و برف، رطوبت و گرد و غبار مقاوم باشند تا آسیبی به وسایل وارد نشود.

جنس به کار رفته در تولید این تجهیزات ورزشی باید از بهترین و با کیفیت ترین مواد تشکیل شده باشد.تا طی زمان به آن ها آسیبی نرسد.

 

تاب و سرسره و الاکلنگ
تاب و سرسره و الاکلنگ یکی دیگر از مبلمان شهری می باشند.که برای سرگرم کردن و تفریح کودکان در پارک ها، مهد کودک ها و حتی در حیاط و باغ های شخصی نصب می شوند.

بسته به نوع و مکان استفاده از این وسایل بازی مدل و سایز انواع تاب و سرسره و الاکلنگ با هم متفاوت است.به همین دلیل در هنگام خرید باید به مکان نصب آن ها دقت کنید. نکته ی بعدی که باید به آن دقت کرد رنج سنی استفاده از این وسایل است.که باید در استفاده و انتخاب این وسایل به آن دقت نمود.

جنس مواد استفاده شده در تولید تاب و سرسره و الاکلنگ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.زیرا کودکان استفاده زیادی از این وسایل دارند.که سلامت آن ها بسیار مهم است.و باید از آسیب های احتمالی به آن ها جلوگیری شود.

بخاطر استفاده از این وسایل در محیط باز باید در برابر عوامل جوی.همچون گرما، سرما، باران و برف مقاومت بالایی داشته باشند.و همین طور دارای خاصیت ضد زنگ زدگی باشند تا بتوانند در برابر رطوبت هوا مقاومت کافی داشته باشند.

سطل زباله پلاستیکی
سطل زباله پلاستیکی بسته به نوع استفاده دارای انواع و مدل های مختلفی است.که هر کدام باید در مکان های مخصوص به خود قرار بگیرند.که در ادامه به معرفی چند نوع از آن ها می پردازیم.

سطل زباله ی پلاستیکی بیمارستانی
این سطل ها در بیمارستان ها، کلینیک ها و آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند.که دارای ویژگی های منحصر به فردی می باشند.که از جمله ی این ویژگی ها می توان به مقاومت در برابر ضربه، دارا بودن پدال صنعتی با جنس فلز، دارا بودن لبه های اضافی جهت دفع زباله و چرخ باری برای حمل راحت تر اشاره کرد.

سطل زباله ی بزرگ چرخ دار
این سطل ها دارای بدنه ای بسیار محکم از جنس پلی اتیلن فشرده یا آهن می باشند.که در برابر ضربه بسیار مقاوم بوده.و برای جمع آوری زباله های خانگی و شهری در خیابان ها، پارک ها و… مورد استفاده قرار می گیرند. تخلیه این سطل ها با ماشین آلات مکانیزه صورت می گیرد.

سطل زباله دیواری
این سطل زباله معمولا بر روی دیوار نصب می شود و باید در برابر آب و رطوبت مقاومت کافی داشته باشد.

 

سطل زباله بازیافت
این سطل زباله معمولا از دو یا چند مخزن متفاوت تشکیل شده است.که نوع رایج آن ترکیبی از سه مخزن مجزا می باشد. رنگ بندی بخصوص این مخزن ها اشخاص را راهنمایی می کند.که چه نوع زباله ای را در مخزن جای خود جای دهند.که این ترکیب رنگ دارای استاندارد بین المللی می باشد.

 

رنگ های سطل زباله بازیافت
یک رنگ مخصوص زباله های خشک، پلاستیک و کاغذ باطله است،.و رنگ دیگر برای زباله های تر و باقی مانده غذاها،.و آخرین رنگ مخصوص شیشه، زباله فلزی مانند قوطی ها می باشد.و علامت درج شده بر روی هر یک از این نوع سطل زباله ها نشان دهنده نوع زباله ای است.که باید در آن ریخته شود.

 

مجسمه و المان شهری
مجسمه و المان های شهری در دسته مبلمان شهری قرار می گیرند.که در سطح شهر در میدان ها، بلوار ها و مکان های مختلف.برای زیباسازی شهرها، نشان دادن عقاید و آداب و رسوم یک شهر.و گاهی هم برای رساندن پیام و حتی نشان دادن یک نماد قرار می گیرند.

 

المان های شهری گاهی با استفاده از هنر های مدرن همچون کولاژ و اسمبلاژ تولید می شوند.که دارای جنس های متفاوتی مانند فلز، سیمان و چوبی می باشند.

جنس استفاده شده در این مبلمان شهری باید دارای کیفیت بالایی باشد.تا در برابر سرما، گرما، باران و برف دچار شکستگی، ترک خوردگی و سایش نشوند و دارای طول عمر بالایی باشند.

 

گلدان شهری و فلاور باکس
یکی از اجزای موثر بر زیبایی محیط، گلدان شهری می باشد.که در فضاهای سبز، پارک ها، خیابان ها و معابر شهری مورد استفاده قرار می گیرند. البته قابل ذکر است.که از این گلدان ها در حیاط، باغ ها و ویلا های شخصی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد دیگر این گلدان ها در جدا سازی خیابان ها.و کوچه ها برای تعیین محدودیت وسایل نقلیه می باشد.

جنس استفاده شده در ساخت این گلدان ها متفاوت است.زیرا این وسایل در محیط های مختلفی بر اساس نوع کاربرد قرار می گیرند. که می توانند از جنس سیمان، بتن، سنگ و پلاستیک تشکیل شده باشند.

از فلاور باکس ها یا گلدان های طبقاتی در پارک ها، پیاده روها و معابر شهری مورد استفاده قرار می گیرد.

به دلیل استفاده از این گلدان ها در فضای باز باید دارای کیفیت عالی باشند.تا در برابر عوامل جوی همچون باران، برف، گرما، سرما، رطوبت و گرد و غبار دچار ترک خوردگی و شکستگی نشوند.

سخن آخر
مبلمان شهری، نمادی از زیرساخت‌ ها و نوآوری‌‌های شهری و تاریخ فرهنگی می‌باشد.و نه فقط موجب زیبایی شهر شده.بلکه بخش مهمی از زندگی افراد و محیط‌ زیست محسوب می‌شود.و عامل جدایی‌ ناپذیر در هماهنگی شهری است. مبلمان شهری نقش جدی و عملکردی در طراحی پروژه‌‌های شهری دارد.و تقسیم‌ بندی فضاهای بین پیاده‌‌روها، محل تردد اتومبیل‌‌ها، تردد دوچرخه‌‌ها، حمل‌‌و نقل عمومی، فضاهای‌سبز که معمولا از وسایل بازی پلی اتیلن از آن استفاده می‌شود و همانطور که در مقاله توضیح داده شد برای نگهداری این فضاهای سبز همیشه نیازمندیم که از سطل زباله پارکی که پاکیزگی را کنترل کرد و  از نیمکت پارکی برای نشستن عابرین استفاده می‌شود و می‌توان از دیگر لوازم مهم مبلمان شهری مثل آبخوری برای استفاده شهروندان و گلدان شهری که برای زیبایی دوچندان فضای سبز نیز استفاده می‌شود. کفپوش پارکی در کنار لوازم ورزشی پارکی نیز  تجهیزی واجب می‌باشد. نورپردازی‌‌ها، موانع و دیگر وسایل آسایش عمومی مانند آلاچیق و … کودکان سرگرمی خود را در پارک‌ها از وسایل بازی مثل تاب سرسره و الاکلنگ جستجو می‌کنند. و در آخر یادآور می‌شویم که این المان شهری ضروری که زیر مجموعه مبلمان شهری هستند بسیار با اهمیت است. کیان پارک بزرگترین مرجع خریداری مبلکان شهری است

زیبایی شناسی فضای شهری

تاریخ ارسال : 1402/07/26

فضای شهری، مکانی برای حضور شهروندان و زندگی اجتماعی آن ها تعریف می گردد که معنا و مفهوم خود را از ترکیب ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و معیارهای زیبایی شناسی افراد جامعه کسب می نمایند. در زیبا سازی فضای شهری دو نکته مهم وجود دارد: اول، ایجاد زیبایی در شهر و دوم، رفع تمام عناصری که موجب بد منظر شدن و نا زیبایی شهر می گردد. بر طبق عقیده بساری از کارشناسان، مورد دوم مهمتر است زیرا با تحقق آن، عامل اول نیز می تواند رخ دهد.

نیاز به زیبایی شهری

فضای شهری، مکانی برای حضور شهروندان و زندگی اجتماعی آن ها تعریف می گردد که معنا و مفهوم خود را از ترکیب ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و معیارهای زیبایی شناسی افراد جامعه کسب می نمایند. در زیبا سازی فضای شهری دو نکته مهم وجود دارد: اول، ایجاد زیبایی در شهر و دوم، رفع تمام عناصری که موجب بد منظر شدن و نا زیبایی شهر می گردد. بر طبق عقیده بساری از کارشناسان، مورد دوم مهمتر است زیرا با تحقق آن، عامل اول نیز می تواند رخ دهد.

گفته می شود نیاز به زیبایی، از ناشناخته ترین نیازها می باشد.ابراهام مازلو (روانشناس آمریکایی) در این مورد می گوید: این نیاز در بعضی افراد وجود دارد. این گونه افراد با دیدن زشتی (به طریقی خاص) بیمار می شوند و با قرار گرفتن در محیطی زیبا بهبود می یابند این حالت تقریباً به طور عام در کودکان سالم دیده می شود.

عوامل تاثیر گذار بر زیبایی شهر:

عوامل زیر در خصوص ایجاد و شکل گیری یک شهر زیبا تاثیرگذار هستند:

فرم شهر یا محیط شهر: فضای شهری حاوی اطلاعات مختلف می باشد و تمامی این اطلاعات در مجموع به «فرم شهر» معروف هستند. فرم شهر به «کلیه عناصر محیطی گویند که به طور بالقوه، انسان می تواند در ارتباط با آن قرار بگیرد». گفتنی است عناصر تشکیل دهنده فرم شهر، می تواند به صورت مادی و یا غیر مادی باشد. از همین رو، کلیه جنبه های اقتصادی، اجتماعی، عملکردی، ارتباطی و کالبدی یک محیط یا شهر را شامل می شود.

منظر شهری: گرچه منظر شهری هیچ وقت کامل نیست، اما چیدمان و کنار هم گذاری مناسب اجزای سازنده آن مثل ساختمان ها، خیابان ها و غیره باعث سرزندگی، تحرک و جنب و جوش در ساکنین شهر می شود. به طور کلی عوامل تشکیل دهنده منظر شهری عبارتند از: جداره ها، کف، مبلمان شهری

خصوصیات مکان های زیبای شهری:

در کل می توان گفت از منظر شهروندان، مهم ترین خصوصیات مکان های زیبا و مطلوب شهری عبارتند از: انعطاف پذیری، خاطره انگیزی، ایمنی، سر زندگی، خودمانی بودن فضا، خوانایی و … که در اینجا برخی را شرح می دهیم.

ایمنی: از آنجایی که در خیابان های شهری سواره و پیاده، هردو مجاز به حرکت در مسیرهای خود به صورت دائمی هستند، ایمنی افراد پیاده و سواره بسیار مهم دارد.

سر زندگی: حضور قوی و مداوم افراد، تنوع افراد، رفتارها، کاربری ها و فعالیت ها می تواند موجب تقویت سرزندگی شود. بسیاری از فضای شهری می توانند شادابی را در تمام شهر به جریان بیاندازند.

خودمانی بودن فضا: وقتی فضایی خودمانی باشد، فرد احساس می کند که می تواند در تغییر و ساماندهی آن دخل و تصرف داشته باشد.

خوانایی: به طور ساده و خلاصه می توان گفت «خوانایی» یعنی اینکه شهر به گونه ای باشد که برای همه شهروندان قابل فهم و درک باشد و ساکنین شهر در آن احساس سرگشتگی و حیرانی نداشته باشند.

نتیجه گیری:

زیبایی شهر یا ایجاد احساس زیبایی شهر در ذهن شهروند، منوط به نوع ارتباط و آگاهی شهروند از فضای شهری می باشد. این ارتباط می تواند در فرد به تدریج و از طریق ایجاد خاطرات فردی یا جمعی در فضای شهری رخ دهد. زمانی که در افراد حس تعلق به فضا شکل می گیرد، فضای شهری دارای زیبایی ذاتی می گردند. تا هنگامی که نگرش به شهر و فرهنگ نهادینه نشده و از حالت قانون مدون به عرف های جاری میان مردم تبدیل نگردد، تحقق این امر چندان موفق نخواهد بود. در این راستا توجه شهرداری ها، سازمان های نظام مهندسی، وزارت مسکن و دیگر ارگان های موثر در زیباسازی شهری ضروری است.

فضای سبز شهری

تاریخ ارسال : 1402/07/26

همه می دانیم بیشتر جمعیت ما در شهرها زندگی می کنند، ولی وقتی با دقت به اطراف خود می نگریم، در می یابیم شهرها تبدیل به موزه هایی شده اند که زشتی ها را به نمایش گذاشته اند. وقت طلوع آفتاب، کوچه ها و خیابان ها با دستان زحمت کش و پرکار نیروهای خدماتی شهرداری از آلودگی ها پاک می شوند و در انتهای روز، تمامی سطح کوچه و خیابان ها پر از زباله می شود.در حال حاضر شواهد حاکی است که جهان را یک بحران زیست محیطی تهدید می کند. تغییر آب و هوا، از دست رفتن تنوع زیستی و تخریب لایه ازن همه ناشی از فعالیت های صنعتی ما در دو قرن اخیر است. کوشش های جهانی بر روی ایجاد محیط طبیعی و حفظ محیط زیست در اکوسیستم های بزرگ متمرکز شده که شهرها نیز یکی از این اکوسیستم های بزرگ هستند و باید به سمت ایجاد توسعه پایدار شهری سوق داده شوند. پایداری شهرها اساسا براجزای ساخته شده محیط شهری استوار است که توجه بیشتر به اجزای طبیعی و فضای سبز شهری را می طلبد.

 

تعاریف فضای سبز شهری

آن بخش از فضای سبز که در محدوده شهر طراحی و بنا شده، فضای سبز شهری نامیده می شود، یا بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل شده است. جامعترین تعریف: فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است که در عرصه های طبیعی یا مصنوعی آن تحت استقرار درختان، گل ها، چمن ها و سایر گیاهان است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط، قوانین و تخصص های مرتبط با آن برای بهبود شرایط زیستی، زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی، حفظ، نگهداری یا بنا می شود.

 

تنوع فضای سبز شهری

• فضای بزرگ، متشکل از گیاهان با ساختی جنگلی و برخوردار از بازدهی زیست محیطی و اکولوژیک معین و درخور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر.
• بخشی از مناطقی که دارای گیاهان یا هر گونه سبزینگی اعم از درختان، درختچه ها، گل ها و چمن هاست.
• بخشی از استخوان بندی شهری، به بیان دیگر فضای سبز در کنار اسکلت فیزیکی شهر.
• اراضی اماکن مسکونی، تجاری و صنعتی، محل های کسب و پیشه و خدماتی، که دارای پوشش گیاهی چند ساله اعم از درخت، درختچه، نهال و گیاهان پوششی است و به منظور استفاده های سودمندانه یا زیبایی طبیعی و تلطیف هوا در محدوده و حریم شهری احداث شده یا به طور طبیعی به وجود آمده باشد.

 

مفهوم واژه پارک

اغلب آنچه از تفرجگاه های معمولی، تصور می شود این است که: تفرجگاه، منطقه ای است با درختزارهای پراکنده با فضای باز و کف پوش چمنی که به صورت مصنوعی یا طبیعی احداث و تنها به دستکاری و آرایش آن اکتفا شده است. این نوع فضاسازی در شهرها برای تفرج عامه، جا افتاده ترین شیوه برای احداث تفرجگاه ها به شمار می رود. امروزه در تعریف پارک جدا از سیمای فیزیکی آن، «تفرج» نقش اساسی دارد.

انواع پارک ها

پارک ها با حفظ مضمون خود بر حسب نوع استفاده، موقعیت یا ارزش، عناوین مختلفی پیدا کرده اند که بدون توجه به طبقه بندی آنها می توان تعدادی از آنها را نام برد. پارک عمومی، پارک شهر، پارک حومه، پارک ایالتی، پارک میان راه، پارک ملی، پارک ملی تاریخی، پارک ملی یادمان، پارک ملی نظامی، پارک ملی آثار تاریخی، پارک ملی حیات وحش، پارک نیمه ملی، پارک بین المللی، پارک جنگلی ملی، پارک طبیعی و…

ضرورت و اهمیت وجود فضای سبز

امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز موثر در اشکال گوناگون آن دیگر قابل تصور نیست. شهرها به عنوان کانون های تمرکز، فعالیت و زندگی انسان ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تضمین کنند چاره ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متأثر از سیستم های طبیعی ندارند. در این میان فضای سبز به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها در متابولیسم آنها نقش اساسی دارند که کمبود آنها می تواند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد.فضای سبز و پارک بخشی از چهره مطلوب شهر را می سازد و یکی از نیازهای ضروری و پدیده های مطلوب زندگی شهرنشینی محسوب می شود.

کیفیت و کمیت فضای سبز و پارک در بهبود شرایط محیط زیست نقش موثری دارد. رشد و توسعه روزافزون شهرها، عوارض مدرنیسم و زندگی شهرنشینی، محدودیت امکانات تفریحی، آلودگی هوا و صدا، فشارهای حاصل از کار روزانه و مشکلات تامین هزینه زندگی، آثار نامطلوبی در حیات سالم و فعالیت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و رفاهی شهرنشینان باقی می گذارد که با توسعه سریع فضاهای سبز دگرگونی های این عوامل نامطلوب انکارناپذیر می شود و احتیاجات مردم را در بهره برداری از امتیازات مفید این گونه مکان ها روزافزون می سازد.

احداث فضای سبز به ویژه در شهرهایی که آب و هوای خشک دارند و از سرسبزی و هوای سالم برخوردار نیستند و آلودگی هوای تنفسی و صوتی سلامت شهرنشینان را تهدید می کند از اقدامات غیرقابل انکار مسئولین است در طراحی فضای سبز نه تنها باید اصول زیباشناسی و ویژگی های بومی مورد توجه قرار گیرد بلکه پیوندی از محیط طبیعی به محیط زیست بوده و سبب نزدیکی و ارتباط انسان با طبیعت باشد یکی از اصول مهم در ایجاد فضای سبز استفاده از درختان و درختچه های مناسب می باشد که علاوه بر پدیده تصفیه هوا در زیبایی هر چه بیشتر مناطق نقش به سزایی دارد.

مهم ترین اثرات فضای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آنهاست که شهرها را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنی دار کرده و با مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربری نادرست تکنولوژی از یک سو و بالا بودن سطح زیبایی از سوی دیگر، باعث افزایش کیفیت زیستی شهرها می شوند. مهم ترین اثرات فضای سبز در شهرها تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی، تلطیف هوا و جذب گرد و غبار است. سایر اثرات فضای سبز در شهرها نقش نسبی دارند ولی مجموعه اثرات فضای سبز حضور آنها را در شهرها اجتناب ناپذیر می کند به طوری که بدون وجود آنها ممکن نیست شهرها پایدار باقی بمانند.

اثرات زیست محیطی فضای سبز

1- آلودگی هوا: فضای سبز به ویژه در شکل پیره درختی در کاهش آلودگی های شیمیایی هوا بسیار موثر
می باشد. درختان در کاهش میزان سرب به ویژه در حاشیه جاد ها و شاهراهها نقش مؤثری دارند. مقایسه تطبیقی درختان با سایر اشکال گیاهی علفی و گیاهان زراعی نشان می دهد که درختان ۱۰ تا ۲۰ برابر گیاهان علفی و ۲ برابر گیاهان زراعی (در مقایسه با سطح معیار که مناطق فاقد جاده هستند) می توانند توان رسوب گیری داشته باشند. در مناطق پرترافیک، شهرهای انبوه و شاهراه ها اهمیت درختان (شاخ و برگ ها و حتی تنه ی درختان) در جذب میزان سرب هوا که از اگزوز ماشین ها پراکنده می شود بسیار دارای اهمیت است.

 

2- آلودگی صدا: فضای سبز مناسب به ویژه درختان در صورت برخورداری از گونه های مناسب و کاشت اصولی تا ۴ دسی بل صدا را کاهش می دهند.

 

3- تولید اکسیژن و جذب دی اکسید کربن: اگر چه در مقیاس کلان شهری از نظر ایجاد توازن اکسیژنی نقش درختان نمی تواند قابل ملاحظه باشد ولی در مقیاس خرد شهری قابل چشم پوشی نیست. هر درخت راش با دیرزیستی متوسط، به اندازه سه برابر حجم دو اتاق یک نفره می تواند دی اکسید کربن از هوا پاکسازی کند در حالی که ۳۰ تا ۴۰ متر مربع از درختان می توانند اکسیژن مورد نیاز یک نفر را تامین کنند.

 

4- کنترل تشعشعات و بازتاب نور: فضای سبز در شهرها ضمن کنترل تشعشعات خورشید از بازتاب نورهای مزاحم و خیره کننده می توانند جلوگیری کنند.

 

5- کنترل باد: فضای سبز و به ویژه کاشت درختان در صورت کاشت مناسب و هدفمند می توانند در هدایت باد و تغییر جهت آن موثر باشند.

 

6- ذخیره انرژی: کاشت صحیح درختان می تواند بر روی مصرف انرژی در ساختمان ها تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد. هزینه گرم کردن یا خنک کردن ساختمان ها درصورت کاربرد درست درختان کاهش می یابد. درختان باعث جذب ۹ درصد انرژی خورشیدی در تابستان شده و گرمای داخلی ساختمان ها را می توانند کاهش دهند. در اماکن مسکونی که در مناطق بادگیر قرار دارند، کاشت درختان به صورت بادشکن می تواند هزینه گرم کردن ساختمان ها را برحسب درجه بادگیری و تراکم بادشکن ۴ تا ۲۲ درصد کاهش دهد.

 

7- تاج بری یا برگاب: درختان با جذب برگاب می توانند حرکت و جریان آب را در سطح غیرقابل نفوذ شهر کند کرده و راه افتادن آب در سطح شهر را به تاخیر بیندازند. سوزنی برگان تا ۴۰ درصد و پهن برگان تا ۲۰ درصد توانایی دارند که آب باران را گرفته و دوباره از طریق تبخیر به فضا برگردانند.

 

8- درختان و سیلاب: درختان با جذب برگاب از یک سو و هدایت آن به اندام های خود سبب کندی جریان های تند و سیلابی می شوند. سطح اندام های درختان از یک سو سرعت سیلاب ها را سه برابر کاهش می دهند و از هزینه های ساخت سیستم های هدایت جریان های سیلابی می کاهند.

 

9- کاهش دما و افزایش رطوبت نسبی: فضای سبز در شکل چیره درختی به علت گسترش سطح برگی قابل توجه خود نسبت به سایر اشکال گیاهی می تواند از طریق تعریق سبب افزایش رطوبت نسبی، کاهش دما و تلطیف هوا شود. یک درخت به تنهایی به اندازه ۱۰ کولر هوا را مطبوع و خنک می کند. درختان دما را کاهش داده، هوا را به حرکت و جریان وا می دارند و از خشکی هوا جلوگیری می کنند. درختزاری از گونه راش به مساحت یک هکتار در شش ماه می تواند ۳ هزار تن آب را به صورت بخار آب در هوا پخش کند. عمل تعریق درختان با جذب کالری همراه است و به همین جهت سبب کاهش دما می شود. بدین سان نواری از گیاهان به پهنای ۵۰ تا ۱۰۰ متر گرما را ۳ تا ۴ درجه نسبت به مرکز شهر کاهش می دهد و در عین حال ۵۰% بر رطوبت هوا می افزاید. تفاوت دمایی که از این راه حاصل می شود موجب کاهش اندکی در فشار هوا می شود که خود ثمره صعود هوای گرم بر بالای مناطق ساختمانی و مسکونی شهر است.

10- کاهش در فشار هوا: بادهایی به سرعت ۱۲ کیلومتر در ساعت را پدید می آورد و همین بادها کافی است تا هوای یک شهربزرگ را در عرض یکساعت کاملاً تجدید کرده، خنک و تلطیف کنند. این پدیده بسیار مهم است. زیرا معمولاً بالای نقاط مرکزی شهرهای خیلی گرم، قشری از هوای آلوده به شکل گنبد تشکیل می شود و جریان هوای خنکی که از مناطق سرسبز شهر برمی خیزد با این گنبد هوای آلوده به رویارویی می پردازد. افزون بر این جریان هوای خنک که تمایل به فرود آمدن دارد، بر سر راه خود، گرد و غبار معلق در هوا را نیز به سوی خاک می راند. مقدار این گرد و غبار در بعضی از شهرها بسیار نگران کننده است. به طوری که در مرکز توکیو ۵۰ تن، در لندن ۱۰۰ تن و در نیویورک ۳۰۰ تن گرد و غبار در هر کیلومتر مربع در سال برآورده شده است.

 

11- تغییر میکروکلیما: مهم ترین نقش فضای سبز و درختان بالابودن سطح آسایش شهروندان از راه تغییر در میکروکلیما است. فضای سبز شبه جنگلی از این نظر دارای ثمربخشی بیشتر است. حداکثر و حداقل دما در داخل توده جنگلی نسبت به فضای باز مجاور متعادل تر است.

 

12- مقابله با جزایر گرما: هم اکنون پژوهشگران، نواحی شهری را جزایر گرما نامیده اند. زیرا سطوح تیره زمین در شهرها ۳ تا ۵ درجه بیش از زمین های مجاور گرمای خورشید را در طول روز جذب می کنند، از این راه در ۳۰ درصد از آلودگی های هوا سهیم می باشند.

عملکرد اجتماعی، اقتصادی فضای سبز

استقرار درختان در شهرها، باعث برآورده ساختن بخشی از نیازهای اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی شهروندان می شود درختان نقش اجتماعی مهمی را در کاهش تنش ها و نیز بهبود سلامت افراد بازی می کنند ثابت شده است که فضای سبز شهری باعث بروز آثار مثبت رفتاری زیر می شود.

 

• ماندن افراد در وضعیت فیزیکی روحی مناسب.
• اجتماعی شدن افراد در نتیجه برقراری رابطه دوستی و نیز احساس و درک بهتر از موقعیت و شرایط اجتماعی.
• کسب و شناخت برخی از شاخص های اجتماعی برای افزایش و بالا بردن ارزش های فرد.
• افزایش احساس خویشاوندی و یا وحدت منافع و مسئولیت های اجتماعی.

 

تاثیر فضای سبز در تامین آرامش، آسایش، امنیت روحی، ایجاد انگیزه و الهامات فکری و هنری، چنانچه اصول زیبا شناختی و طراحی منظر در طراحی لحاظ شده باشد چندین برابر افزایش می یابد. طراحی فضاهای شفا بخش در محوطه بیمارستان ها و احداث باغ های شفا بخش خود گواه بر این عملکرد قوی گیاهان است.

 

عملکرد زیبا شناختی فضای سبز

طبیعت شایسته ترین پدیده ای است که حس زیبای شناسی را در انسان بیدار می کند در حالی که کلیه مصنوعات بشری در ارضای این ارتباط بصری ناتوانند چرا که تصویری هنرمندانه از طبیعت انسان را به رضایت معنوی می رساند. به همین دلیل همواره اصل زیباسازی و اصول زیباشناسی در فضای سبز مطرح است چرا که گیاهان صرفنظر از زیبایی ذاتی، از نظر شکل، رنگ، ابعاد و اندازه، زمان گلدهی و میوه و بذر تنوع زیادی دارند که تلفیق مجموعه های گیاهی باعث می شود که گیاهان در بهبود کیفی مناظر فضاهای شهری نقش بسزایی داشته باشند.

چرا که امروزه غالب فضاهای موجود در شهرها به صورت مصنوعی و انسان ساخت همراه با سطوح سخت می باشند که خیابان های باریک و کم عرض و ایجاد ترافیک های شدید سیمای شهرها را به علت عدم وجود فضای سبز کافی به سمت زشتی پیش برده است زیبایی یک شهر به نوع طراحی فضای آن و وفور درختان در آن وابسته می باشد. با افزایش و توسعه باغ های شهری، احداث پارکها و کاشت درختان در همسایگی مناطق مسکونی، اداری، تجاری و در حاشیه خیابان ها می توان ارزش زیباشناختی یک شهر را بالا برد

استفاده از گیاه در منظر سازی شهری گام موثری در جهت رفع معایب و نواقص زیر در شهرهاست:

 

• پوشاندن نماهای یکنواخت: در شهرها بویژه آنجا که خط آسمان بواسطه ارتفاع ناهمگون ساختمانها دچار اغتشاش می شود همیشه بدنه ها و گوشه های کناری ساختمان های بلند به صورت منظره ای زشت و یکنواخت نمود می یابند. استفاده از گیاهان رونده و چسبنده مانند موچسب و اقسام دیگر در رفع این معضل مفید است.
• تعدیل ارتفاع ساختمانها: در جایی که ساختاری مرتفع در یک فضای باز و یا در کنار ساختمان های کم ارتفاع شکل می گیرد استفاده از درختان بلند قامت و باتاج گسترده باعث تعدیل ارتفاع ساختمان و متناسب سازی آن با بناها و فضاهای اطراف می شود.
• پوشاندن مناظر زشت و عیوب معماری: استفاده از گیاهان برای پوشاندن مناظری که دارای چشم اندازی زشت ناهمگون هستند باعث بهبود کیفیت منظر می شود (مثلا کاشت یک پیچ اناری، پیچ امین الدوله در کنار تیر برق و یا استفاده از یک توده گیاهی بوته ای، درختچه ای در جلوی کنج تیز ساختمان)
• تعدیل بافت خشن مصالح ساختمانی: فضای سبز، جایگزین مناسبی برای سایر مصالح مورد استفاده در معماری جهت تقسیم فضای ایجاد حفاظت، خلوتگاه، فضای خصوصی و… به شمار می روند. علاوه بر این به عنوان کاتالیزور عامل مهمی در ایجاد پیوند و ارتباط منطقی بین ساختمان ها به شمار می رود.
• کنترل ترافیک: آرایش فضای سبز در محورهای درون شهری عاملی موثر در کنترل ترافیک به شمار می رود.

نتیجه گیری

با توجه به رشد ناموزون شهرها و تخریب فضای سبز و زمین های حاصل خیز لازم است که قوانینی اتخاذ گردد که از قدرت اجرایی برخوردار باشد و هر گونه ساخت و ساز را مشروط بر اختصاص زمینی برای فضای سبز گرداند. در کشور ما با توجه به اقلیم آن و مخصوص مناطق کویری که از فضای سبز طبیعی محروم می باشند لازم است به فضای سبز اهمیتی ویژه دهند. با نگاهی گذرا در پارک ها می توان به قدمت آن پی برد که بیشتر در چند دهه اخیر بوده است ولی با این وجود حد سرانه فضای سبز با رشد جمعیت کاهش یافته و جوابگوی این جمعیت انبوه نبوده است.

پیشنهادات

• پرورش نیروهای متخصص، ماهر و در عین حال متعهد.
• آگاه سازی مردم از اثرات مطلوب فضای سبز در اصل هدایت دید یک جانبه به همه جانبه.
• مشارکت مردم در مدیریت فضای سبز.
• شناسایی گونه های بومی منطقه و استفاده بیشتر از گونه های بومی در طراحی و کاشت.
• دخیل دادن فرهنگ منطقه در طراحی فضای سبز.
• مدیریت را از حالت سنتی به سمت علمی و مکانیزه پیش بریم.
• اتخاذ قوانینی که هر گونه ساخت و ساز را ملزم به اختصاص مکانی برای فضای سبز کند.

 

فضاهای سبز شهری نوعی از سطوح کاربری زمین شهری با پوشش های گیاهی انسان ساخت است که واجد بازدهی اجتماعی و بازدهی اکولوژیکی می باشند. منظور از بازدهی اکولوژیکی، زیباسازی بخشهای شهری، کاهش دمای محیط، تولید اکسیژن، افزایش نفوذپذیری خاک در مقابل انواع بارش و مانند اینها میباشد و از دیدگاه حفاظت محیط زیست ، فضاهای سبز شهری، بخش جاندار ساخت کالبدی شهر را تشکیل می دهد

مسئولیت اجتماعی شرکتها در حفاظت از محیط زیست

تاریخ ارسال : 1402/07/23

بررسی روندهای رشد و توسعه اقتصادی و ملزومات آن از آغاز صنعتی شدن جوامع مختلف نشان می‌دهد این رشد و توسعه به دلیل حرکت در بستر منابع طبیعی و محیط زیست پیش و بیش از هر چیزی این دو بخش را درگیر خود ساخته است. در واقع تحولات ناشی از نوسازی و صنعتی شدن از ابتدای انقلاب صنعتی تمامی ساختارهای محیطی را تحت تاثیر خود قرار داده و با ایجاد رقابت در نیل به صنعتی شدن در میان کشورهای مختلف، این ‌روند به شکل فزاینده‌ای تداوم ‌یافته و تخریب مداوم و مستمر منابع طبیعی و محیط زیست را منجر شده است

منوط ساختن توسعه صنعتی به استفاده بدون محدودیت از منابع طبیعی و با هزینه صفر در نظر گرفتن تخریب محیط زیست نخستین شاخصه این‌گونه رشد و توسعه بوده که نتیجه آن جز تغییرات شدید اقلیمی، از بین رفتن منابع طبیعی و انقراض بسیاری از گونه‌های زیستی، گیاهی و جانوری نبوده است. امری که به مرور به عنوان یک چالش بزرگ در برابر این‌گونه توسعه‌های ناپایدار قرار گرفته و مدل‌های توسعه اقتصادی را به لحاظ لزوم توجیه زیست‌محیطی دچار چالش‌های اساسی کرده است. هرچند روش‌ها و مدل‌های سنتی در این زمینه نسبت به مدل‌های پایدار و محیط زیستی توسعه به دلایل مختلفی از جمله بازدهی بیشتر در کوتاه‌مدت، توجیه سودآوری، تداوم رشد اقتصادی، مساله حفظ اشتغال و اشتغال‌زایی و ضرورت فقرزدایی همچنان در اولویت بسیاری از جوامع و دولت‌ها به‌ویژه کشورهای در حال توسعه منابع طبیعی‌محور قرار دارد اما اثرات منفی زیست‌محیطی آن به‌ویژه در بلندمدت غیرقابل انکار و چشم‌پوشی است. اثراتی که نشانه‌ها و علائم جدی آن در سراسر جهان خود را نشان داده و با تداوم شرایط نامناسب موجود همچنان وضعیت بحرانی‌تری به خود می‌گیرد. امری که تنها در سایه شکل‌گیری یک بحران جهانی دیگر مانند کرونا که مانع از تولید بسیاری از تولیدکنندگان شده تنها تا حدودی کاهش یافته است و قاعدتاً پس از کاهش در سطح آن بحران با ازسرگیری تولید مجدداً روند سابق خود را پیدا خواهد کرد. از این‌رو به دلیل اثرات برجای مانده از رویکردهای توسعه‌ای ناپایدار، شرایط نامناسب فعلی زیست‌محیطی و چشم‌انداز نه‌چندان روشنی که در برابر آینده آن وجود داشته و دارد نه‌تنها دغدغه‌ای در میان کارشناسان و دانشمندان حوزه‌های مختلف علوم زیست‌محیطی و دانش‌های مرتبط، بلکه دغدغه‌ای در سطح عموم مردم ایجاد کرده است. دغدغه‌ای که باعث شده تعداد بسیار زیادی سازمان مردم‌نهاد، تشکل، گروه و انجمن‌های محیط زیستی شکل گرفته و با دقت و احساس مسوولیت مسائل زیست‌محیطی مناطق مختلف را پیگیری و بررسی کنند و علاوه بر همکاری در زمینه حفظ و نگهداری محیط زیست خود، در برابر تصمیم‌گیری‌هایی که آن را در تضاد با حفظ محیط زیست می‌دانند، مقاومت و ایستادگی کنند. اما این مسوولیت چه ابعادی دارد؟ مهم‌ترین بازیگران در این زمینه چه کسانی یا چه نهادهایی هستند؟ مسوولیت بازیگران در این زمینه چیست و پذیرش آن به چه شکل خواهد بود؟ اقتصاد و فعالان مختلف اقتصادی چگونه به ساختاری مسوولانه در برابر محیط زیست دست خواهند یافت؟

سه‌گانه یک مسوولیت بزرگ اجتماعی

مسئولیت اجتماعی را می‌توان به مفهوم مجموعه رفتارها و تصمیماتی مبتنی بر ارزش‌های مورد پذیرش اجتماع تعبیر کرد که در آن تصمیم‌گیران و اثرگذاران به گونه‌ای عمل و رفتار می‌کنند که علاوه بر تامین منافع خود، شرایط را برای بهبود و ارتقای سطح رفاه جامعه نیز فراهم می‌سازند. این مسوولیت ابعاد و جنبه‌های مختلف و متنوعی دارد اما نخستین جنبه‌ای که پس از مطرح شدن این مفهوم به ذهن می‌رسد مفهوم محیط زیست و تلاش برای حفظ آن است. احساس مسوولیت در برابر محیط زیست و جلوگیری از هرگونه رفتار مخرب که به تضعیف و آسیب به آن منجر شود از سمت سه‌گانه سیاستگذار (دولت)، بخش خصوصی (بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی یا عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات) و مردم (مصرف‌کنندگان) قابل بحث است. سه عاملی که هر یک به نحوی با رفتار و عملکرد خود می‌تواند وضعیت محیط زیست را تحت تاثیر قرار داده و شرایط آن را مبتنی بر این رفتارها تعیین کند. این سه عامل که روابط متقابلی نیز با یکدیگر داشته و از یکدیگر تاثیرپذیر و بر هم تاثیرگذار هستند شرایط گذشته، حال و آینده محیط زیست یک کشور را ساخته و روند آن را تعیین می‌کنند.

دولت، محیط زیست و سیاستگذاری

از دولت‌ها می‌توان به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران سیاستگذاری اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی نام برد. مسوولیت دولت در برابر مدیریت جنبه‌های مختلف یک جامعه این شرایط حائز اهمیت را برای این بازیگر به وجود می‌آورد. اما در میان تمامی جنبه‌های بازیگری دولت سیاستگذاری‌های اجتماعی و اقتصادی بسیار بیشتر از سایر جنبه‌های سیاستگذاری دولت مورد توجه و حائز اهمیت است. در زمینه سیاستگذاری اجتماعی «هارتلی دین» معتقد است که «سیاستگذاری اجتماعی به این دلیل برای دولت‌ها جذابیت دارد که مرزی نداشته و تمامی جنبه‌های زندگی را شامل می‌شود. این نوع سیاستگذاری نگاه رو به آینده داشته و در سطوح محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی مورد توجه قرار می‌گیرد. تمامی مسائلی که جنبه اجتماعی دارند مانند مسکن، آموزش، بهداشت، امنیت و رفاه اجتماعی در این حوزه قرار می‌گیرند. از این‌رو برنامه‌ریزی برای تامین چنین اهدافی تنها از طریق فرآیندهای اجتماعی قابل دستیابی است». به این خاطر دولت‌ها با اولویت‌بخشی به مسائل اجتماعی تلاش می‌کنند رضایت عمومی بیشتری را ایجاد کنند.

امری که وجود مسوولیت را در این زمینه دوچندان حائز اهمیت می‌سازد و سیاستگذاری اجتماعی بدون احساس مسوولیت و لزوم پاسخگویی نسبت به عملکردها می‌تواند آسیب‌های جدی به تمامی بخش‌های یک جامعه وارد سازد. به عبارت دیگر اگر سیاستگذاری اجتماعی با مسوولیت‌پذیری همراه نباشد با توجه به فراوانی که در نظام تصمیم‌گیری دولتی دارد بسیار آسیب‌زا خواهد بود. به لحاظ سیاستگذاری اقتصادی نیز با توجه به اهمیت بسیار بالایی که ایجاد یا افزایش رفاه اقتصادی برای دولت‌ها دارد این سیاستگذاری‌ها به نحوی بوده که دولت‌ها عموماً تلاش می‌کنند از تمامی داشته‌های تحت تسلط خود چه به لحاظ منابع انسانی و چه به لحاظ منابع طبیعی استفاده حداکثری داشته باشند. به عبارت دیگر دولت‌ها برای افزایش رشد اقتصادی و در پی آن افزایش رفاه جامعه تلاش می‌کنند از تمامی ظرفیت‌های موجود استفاده کنند. این نوع سیاستگذاری نیز اگر همراه با مسوولیت‌پذیری و پاسخگویی نباشد می‌تواند آسیب‌های جدی به داشته‌های هر کشور وارد سازد. به‌خصوص اینکه در نظام‌های تصمیم‌گیری اقتصادی نگاه بسیاری از دولت‌ها مبتنی بر نگاه صرفاً منفعت‌طلبانه «سود برتر از همه چیز» است. از این‌رو نخستین قربانی در این زمینه محیط زیست و منابع طبیعی است.

دولت‌های غیرمسوول و غیرپاسخگو به راحتی داشته‌های زیستی و طبیعی خود را فدای سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی کوتاه‌مدت ساخته و نه‌تنها به تخریب گسترده این منابع دست می‌زنند بلکه در بلندمدت نیز تحت تاثیر همین سیاستگذاری‌های غلط به اهداف اقتصادی و اجتماعی خود نیز دست نخواهند یافت و مجبور به هزینه‌کرد برای جبران هزینه‌های ایجادشده ناشی از تصمیمات اشتباه سابق خود هستند. برای مثال در چنین شرایطی است که دولت‌ها مجبور به هزینه‌کرد برای احیای دریاچه‌ها یا تالاب‌هایی می‌شوند که خود روزی به دلیل سیاست‌های توسعه ناپایدار کشاورزی باعث خشک شدن و نابودی آن شده بودند. از این‌رو تنها با وجود دولت یا دولت‌هایی با مسوولیت‌پذیری اجتماعی قائل به توسعه پایدار است که می‌توان نسبت به حفظ و نگهداری محیط زیست و منابع طبیعی امیدوار بود.

بخش خصوصی و مسوولیت اجتماعی

ضلع دوم مثلث مسوولیت اجتماعی در یک جامعه بخش خصوصی آن جامعه شامل بنگاه‌های اقتصادی، فعالان و نیروهای اقتصادی و اجتماعی است. این بخش را که می‌توان متشکل از بنگاه‌های اقتصادی تولیدی و خدماتی، بانک‌ها، تامین‌کنندگان مواد اولیه، فروشندگان و سایر حلقه‌های زنجیره ارزش، سازمان‌های غیردولتی و غیرانتفاعی، گروه‌های سیاسی و… دانست نقش پررنگی در تعیین شرایط و وضعیت محیط زیست دارند. اجزای این بخش با توجه به مسوولیت‌پذیری یا مسوولیت‌ناپذیری پیرامون جامعه می‌توانند در چگونگی شرایط محیط زیستی آن جامعه تعیین‌کننده باشند. با وجود یک بخش خصوصی و غیردولتی مسوولیت‌پذیر و پاسخگو نه‌تنها می‌توان از ایجاد بخش اعظمی از مشکلات ناشی از فعالیت مخربانه این بخش جلوگیری کرد بلکه می‌توان از ظرفیت بسیار بزرگ و گسترده این بخش در کاهش مسائلی مانند مسائل و مشکلات زیست‌محیطی استفاده کرد. اهمیت این امر به نحوی است که امروزه بیش از هر زمان دیگری بحث مسوولیت اجتماعی شرکت (CSR)۱ مطرح شده است. بر اساس این شاخص مسوولیت‌های اجتماعی یک شرکت را می‌توان به سه دسته مسوولیت‌های محیطی، خیرخواهانه و اخلاقی تقسیم کرد.

در زمینه مسوولیت‌های محیطی یک واحد اقتصادی خود را ملزم به رعایت قوانین و قواعدی می‌داند که از آن طریق کمترین آلودگی و تخریب محیط زیست و منابع طبیعی ایجاد شود. از این‌رو بخش اعظمی از تمرکز بنگاه بر حفظ و نگهداری محیط زیست و منابع طبیعی بوده و همچنین چگونگی سازگاری بیشتر با عوامل محیطی. در این چارچوب نحوه عملکرد، تولید و برنامه‌ریزی با در نظر گرفتن محدودیت‌های محیط زیستی است. در بحث مسوولیت خیرخواهانه نیز بنگاه‌ها برای خود مسوولیت خدمات اجتماعی و کاهش معضلات اجتماعی در نظر گرفته و تلاش می‌کنند به فعالیت‌هایی در این زمینه بپردازند. در بخش مسوولیت‌های اخلاقی نیز بنگاه‌ها خود را موظف و مقید به رعایت اصول اخلاقی در زمینه‌هایی مانند درآمد بیشتر برای کارمندان، ایجاد فرصت برابر در زمینه اشتغال، رعایت عدالت کاری و… می‌دانند. در مجموع در ارزیابی و سنجش کیفی بخش خصوصی مسوولیت‌پذیری بسیار حائز اهمیت بوده و در این میان نیز یکی از مهم‌ترین ارکان عملکرد منطبق بر رعایت محیط زیست است. سوق دادن بخش خصوصی و به‌ویژه شرکت‌های فعال اقتصادی به رعایت مواردی از این دست و دارای اهمیت شدن ارزیابی‌هایی مانند CSR می‌تواند در کاهش اثرات سوء و نامناسب زیست‌محیطی شرکت‌ها و همچنین بهبود شرایط محیط زیستی بسیار اثرگذار و مفید باشد.

مردم؛ بازیگر تعیین‌کننده مسوولیت‌پذیری

در میان سه بازیگر مطرح‌شده (دولت، بخش خصوصی و مردم) اثرگذارترین بخش در زمینه مسوولیت‌پذیری مربوط به مردم است و می‌توان از مردم به عنوان مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین بازیگر نام برد. این امر از دو جنبه قابل بحث و طرح است. نخست به لحاظ رفتار خود بازیگر و دوم به لحاظ اثرگذاری که بر رفتار دیگر بازیگران دارد. در زمینه رفتار خود بازیگر، احساس مسوولیت‌پذیری و تعهد نسبت به جامعه و محیط، سبب می‌شود بخش اعظمی از عوامل مخرب و آسیب‌زای محیطی کاهش یافته و وظیفه حفظ و نگهداری محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان یک وظیفه عمومی مطرح شود. در چنین قالبی بسیاری از آنچه به عنوان رفتار مخرب و ناصحیح در محیط زیست مطرح است رخ نداده و جامعه به‌واسطه شهروندانی که خود نه‌تنها به حفظ و نگهداری محیط زیست پایبند بوده بلکه با رصد رفتار دیگری سعی در کاهش حداکثری آسیب‌های محیطی دارند مدیریت و کنترل می‌شود. از سوی دیگر و به لحاظ اثرگذاری بر رفتار دیگر بازیگران، مردم با پیگیری رفتار دولت و بخش خصوصی در زمینه چگونگی رفتار محیطی و مطالبه‌گری در زمینه تغییر یا اصلاح رویکردهای غلط نقش تعیین‌کننده و ویژه‌ای ایفا می‌‌کنند. شواهد نشان می‌دهد بسیاری از رفتارهای محیط زیستی دولت و بخش خصوصی تحت تاثیر کنش‌ها و واکنش‌های مردم به این رفتارها و تصمیمات است. هرچند در بسیاری از موارد دولت‌ها و بخش خصوصی سعی در نادیده گرفتن اعتراضات و واکنش‌های مردم دارند اما این رفتار مردم در قبال رفتار بعضاً اقتصادی و عمرانی محض دولت و بخش خصوصی خاتمه‌ای ندارد. برای مثال آنچه در اعتراض مردم و تشکل‌های مردمی به انتقال آب از سرچشمه‌های رودخانه کارون رخ داد هر چند نتوانسته این پروژه را متوقف سازد اما به موازات تداوم این پروژه همچنان ادامه داشته و در سایر پروژه‌های مشابه نیز تکرار خواهد شد. در این میان متمرکز شدن قدرت مردم در قالب سازمان‌های مردم‌نهاد در پیشبرد این اهداف بسیار اثرگذار بوده است. این سازمان‌ها با رصد مستمر و مداوم رفتار دولت و بخش خصوصی در مواجهه با محیط زیست و منابع طبیعی در صورت هرگونه تصمیم‌گیری یا رفتار مخالف یا مخرب محیط زیست به پیگیری و مخالفت با تصمیم پرداخته و از تمام ظرفیت‌های قانونی در این راستا استفاده می‌کنند. از این‌رو افزایش مسوولیت‌پذیری اجتماعی در میان مردم نه‌تنها خود به بهبود رفتار محیطی و جلوگیری از تخریب محیط زیست توسط شهروندان منجر می‌شود بلکه می‌تواند مسوولیت‌پذیری و رفتار دیگر بازیگران را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.

توسعه پایدار در بستر مسوولیت اجتماعی

از توسعه پایدار می‌توان به عنوان نتیجه عملکرد صحیح بازیگران در زمینه مسوولیت اجتماعی نام برد. به عبارت دیگر آنچه سه بازیگر اصلی برخوردار از مسوولیت اجتماعی به عنوان هدف نهایی در پی دستیابی به آن هستند را می‌توان در توسعه پایدار خلاصه کرد. توسعه پایدار چه به لحاظ مفهومی و چه به لحاظ ارکان خود با مسوولیت اجتماعی پیوند عمیقی دارد. به لحاظ مفهومی تامین نیازهای فعلی بدون خدشه وارد ساختن به توانایی‌های نسل بعدی جز از طریق افزایش مسوولیت‌پذیری اجتماعی ممکن نیست و به لحاظ ارکانی و ساختاری نیز تاکید بر تامین نیازهای اساسی بدون اخلال در توانایی نسل‌های بعدی، تمرکز بر ارزش‌های اخلاقی، تاکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیطی، تاکید بر حقوق انسانی و تاکید بر همکاری نیازمند بهبود و ارتقای سطح مسوولیت اجتماعی در جامعه است.

درک این ضرورت که توسعه پایدار جز از طریق مسوولیت اجتماعی و ارتقای آن ممکن نیست و درگیر ساختن بازیگران مسوولیت اجتماعی در این زمینه نیازمند برنامه‌ریزی صحیح و کارآمد است. به عبارت دیگر بدون وجود مسوولیت اجتماعی در سه بخش یادشده مفهوم توسعه پایدار برقرار نخواهد بود. همچنین در خلأ مسوولیت اجتماعی ارکان این نوع توسعه هیچ یک قابلیت برقراری نخواهد داشت. برای مثال تامین نیازهای اساسی بدون اخلال در تامین نیازهای نسل‌های بعدی تنها با وجود مسوولیت اجتماعی بازیگران ممکن خواهد بود یا تاکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیطی تنها در شرایطی خواهد بود که تفاهم و توافقی میان دولت، بخش خصوصی و مردم در زمینه مسوولیت اجتماعی وجود داشته باشد.

نتیجه‌گیری

حفظ، نگهداری و بهبود محیط زیست و منابع طبیعی تنها در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که از تمامی ظرفیت‌های موجود یک جامعه در این راستا استفاده شود و سیاستگذاری به نحوی باشد که در بلندمدت بیشترین منفعت را برای نسل‌های مختلف ایجاد کند. امری که مهم‌ترین لازمه آن ارتقا و بهبود مسوولیت اجتماعی است. مسوولیت اجتماعی دولت، بخش خصوصی و مردم تنها با افزایش آگاهی نسبت به اثرات مثبت وجودی و منفی نبود یا کمبود آن ایجاد خواهد شد. توسعه پایدار و دستیابی به آن جز از طریق حساس‌سازی و فعال‌سازی بازیگران اصلی مسوولیت اجتماعی و ارتقای سطح آن در جامعه ممکن نیست. امری که در جوامع دارای اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی به دلیل وجود رابطه مستقیم میان بهره‌مندی از منابع طبیعی و تخریب آن به هیچ وجه ساده به نظر نمی‌رسد اما با توجه به تغییرات رویکردی و نهادی اقتصادی کشورها به مرور شرایط بهتری به خود خواهد گرفت. در مجموع این مردم هستند که خود با حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن از یک‌سو و ممانعت از تصمیم‌گیری‌های غلط مبتنی بر سود دولت‌ها و بخش‌های خصوصی از تخریب منابع طبیعی و محیط زیست جلوگیری می‌کنند امری که قبل از هر چیز نیازمند ارتقای سطح مسوولیت اجتماعی و افزایش احساس تعهد و تعلق نسبت به جامعه است. دولت و بخش خصوصی نیز در صورت داشتن یک دید بلندمدت و همه‌جانبه خواهند دانست که در صورت رفتار مبتنی بر پایداری در نهایت خود از این شرایط منتفع خواهند بود.